สุขภาพดีสำหรับผู้สูงวัย


ภาพจาก Internet: Credit Fit after fifty.
          สังคมทุกวันนี้เป็นสังคมเร่งรีบ คนระดับล่างต่างดิ้นรนให้ได้มาซึ่งรายได้ การงาน อาชีพ ส่วนคนระดับบนก็มุ่งชิงดีชิงเด่น แข่งขันให้ได้ตำแหน่งหน้าที่การงานที่สูงขึ้น ส่วนที่ได้ชื่อว่าร่ำรวยบ้างก็มุ่งแสวงหาบารมีอำนาจ ด้วยเหตุนี้คนส่วนใหญ่จึงมิได้ใส่ใจสุขภาพมากนัก ปวดหัวตัวร้อนก็กินยา เป็นไข้ก็กินยา ยาเม็ดยาน้ำหาซื้อได้ทั่วไปแสนสะดวก หากล้มป่วยต้องพึ่งหมอเข้าโรงพยาบาลก็ใช้สิทธิประกันสังคมประกันสุขภาพ ดูผิวเผินแสนสะดวก ถ้าเป็นคนมีเงินหากจ่ายมากก็ได้รับบริการที่ดี แต่ถ้าเบี้ยน้อยจ่ายน้อยก็ได้รับบริการที่ด้อยกว่า จะสำนึกถึงสุขภาพของตนก็ต่อเมื่อถึงคราถูกปลดระวางวัยเกษียณ หรือเมื่อรู้ว่าตนอยู่ในวัยชราภาพ เพราะเมื่อนั้นจิตว่างมีเวลามาก จึงได้มีโอกาสทบทวนใคร่ครวญถึงสังขารสุขภาพความเป็นอยู่ ผู้ที่มีสุขภาพไม่สมบูรณ์อ่อนแอมีโรคประจำตัวย่อมท้อแท้หดหู่ เบื่อหน่าย เครียด บ้างเป็นโรคซึมเศร้า

          ผู้สูงอายุส่วนใหญ่จะเฉื่อยชาไม่กระตือรือร้น ยอมจำนนต่ออายุ มักตัดพ้อด้วยถ้อยคำซ้ำๆ ซากๆ เรามันแก่แล้ว พ้นวัย จะคิดจะทำอะไรก็สู้คนหนุ่มคนสาวไม่ได้ ทั้งที่การจะมีสุขภาพดีนั้น ย่อมสรรหาสรรค์สร้างได้ ใครก็ตามที่ท้อแท้สิ้นหวัง จงประคองตัว บริโภคอาหาร และ พยายามหายใจสูดอากาศจนกว่าจะหมดแรง ตายจากกันไป ประโยคหลังนี้ฟังดูช่างโหดร้ายน่ากล้ว เพราะในความเป็นจริงไม่ว่ายากดีมีจน ล้วนอยากมีชีวิตที่ยืนยาว กลัวความตายด้วยกันทั้งนั้น ต่างไม่อยากมีอายุสั้น จึงมีจำนวนไม่น้อยหันไปพึ่งพาอาหารเสริม อาหารบำรุงสุขภาพ เชื่อคำโฆษณา ซื้อหาด้วยราคาแพง


ภาพจาก Internet: Credit fordfocusclub.com พืชผัก ผลไม้ มีประโยชน์ต่อผู้สูงวัย
          ควรทำความเข้าใจให้ถูกต้อง อาหารเสริม อาหารบำรุงสุขภาพ เป็นสินค้าของประเทศเมืองหนาว ประเทศเหล่านี้มีช่วงฤดูหนาวยาวนาน อาหารสดหายากมีราคาแพงต้องนำเข้าจากประเทศเขตร้อน ผู้คนจำนวนมากพึ่งพาอาหารจากกระบวนการถนอมอาหาร สกัด สังเคราะห์ เพื่อเก็บไว้กินได้นานๆ ในยามขัดสน อาหารประเภทนี้จะมีคุณค่าทางอาหารที่ด้อยกว่าอาหารที่เป็นของสดจากธรรมชาติ ไม่แปลกที่ประเทศเหล่านี้มีไวตามินเกลือแร่ต่างๆ ขายชั่งเป็นกิโล ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมมีขายเกลื่อนทั่วไป เพราะผักผลไม้สดหายากมีราคาแพง ในฤดูหนาวจำต้องพึ่งอาหารเสริม ไม่เช่นนั้นจะเป็นโรคทุพโภชนา ลองหันมามองตัวเราบ้านเรา มีความอุดมสมบูรณ์ อาหารสดมีให้เลือกตามฤดูกาลตลอดปี แทนที่จะซื้ออาหารเสริมเช่น ซุปไก่ฯ หากซื้อไก่สดมาปรุงอาหารจะกินได้ทั้งบ้าน หรือไปตลาดสดซื้อสารพัดผักมาผัดต้มหรือแกง ย่อมจะได้คุณค่าทางโภชนาการมากจากความสด และประหยัดเงินมากกว่าการซื้ออาหารเสริมประเภทพืชผัก หรือ สาหร่ายบรรจุแคปซูล ฯลฯ

          การที่จะมีอายุยืนยาวสุขภาพดี ประการแรก ควรคำนึงถึงการป้องกันมิให้สารพิษสารก่อโรคเข้าสู่ร่างกาย ใส่ใจอาหาร กินแต่พอดี ไม่ควรกินยาพร่ำเพรื่อ อยู่อาศัยในสภาพแวดล้อมที่ดีถูกสุขลักษณะ
ประการที่สอง ไม่ควรอยู่เฉยดูดายร่างกายต้องเคลื่อนไหว หางานอดิเรกทำ หรือ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
ประการสุดท้าย มีสุขภาพจิตที่ดี ผ่องใสไม่เครียด มองโลกในแง่ดี

          ไม่ควรตื่นไปกับกระแสการเห่ออาหารเสริม จะกลายเป็นเหยื่อการค้าโดยไม่รู้ตัว ลองคิดดู อาหารการกินของคนโบราณก็มีแต่พืชผัก ถั่วงา ข้าว เนื้อ และ ปลา เป็นหลัก ไม่ว่าหญิงหรือชายต่างก็มีร่างกายสูงใหญ่แข็งแรง ดังคำกล่าว ชายหญิงที่มีร่างกายกำยำสูงใหญ่ว่า เป็นมนุษย์โบราณ

          ทุกครั้งที่มีข่าวออกทีวีพบคนแก่อายุเกินร้อยชวนให้ตื่นเต้น คำถามสัมภาษณ์เดิมๆ คือ กินอยู่อย่างไรถึงได้แข็งแรงและอายุยืนปานนี้ คำตอบที่ได้ก็เดิมๆ อีกนั่นแหละ คือ กินข้าวกับน้ำพริกและผักต้ม ผู้ที่พักอาศัยอยู่ในเมืองหากปฏิบัติตาม คือ กินแต่ผัก แน่ใจหรือว่าจะได้อยู่ยืนยาว เข้าใจใหมว่า คนบ้านนอกเขาเก็บกินผักริมรั้ว หาได้ตามมีตามเกิด ข้อสำคัญคือผักทั้งหลาย ต้องต้ม หรือ นึ่งให้สุก ความร้อนจากการต้มนี้จึงมีส่วนอย่างมากในการทำลายสารปนเปื้อนและสารพิษที่มีอยู่ในตัวของผัก อาทิ สารไซยาไนท์ คาเฟอีน นิโคติน และ อื่นๆ ที่มีอยู่ในธรรมชาติของพืช ทุกวันนี้ แม้ผักที่วางขายระบุว่า "อินทรีย์" เชื่อได้แค่ไหนว่าสะอาดปราศจากการปนเปื้อน แต่คนที่พักอาศัยในเมืองนิยมและเห่อ กินแต่ผักสด ผักสลัด ถ้าบริโภคมากๆ แม้จะมีปริมาณสารพิษในพืชผักน้อยมากๆ ก็จริง แต่หากขยันบริโภคทุกๆวัน จะสะสมอยู่ในร่างกายมากน้อยเพียงไร

          อาหารจากธรรมชาติที่สะอาด คือผลผลิตจากกระบวนการ อินทรีย์ พืชผัก ใช้ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด หากเป็นเนื้อสัตว์จะถูกเลี้ยงปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติ ย่อมมีประโยชน์และคุณค่าทางอาหารมากกว่าการผลิตแบบ เคมี ซึ่งพืชผักจะใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์และยาฆ่าแมลง หากเป็นเนื้อสัตว์จะถูกควบคุมโรคด้วยยาปฏิชีวนะ สารเร่งการเติบโต ฮอร์โมน ฯลฯ ที่ว่ามานี้คือหลักการ แต่ในความเป็นจริงยากที่จะกระทำการผลิตแบบอินทรีย์เต็มรูปแบบได้ เนื่องจากต้นทุนสูงได้ผลผลิตต่ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค จึงมีราคาแพง ด้วยเหตุนี้ย่อมหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ต้องพึ่งพาการผลิตแบบเคมีซึ่งให้ผลผลิตสูงกว่า ดังนั้นจึงจำเป็นต้องรู้จักเลือกหาพืชผักผลไม้และเนื้อสัตว์ ที่มีกระบวนการผลิตปลอดภัยเชื่อถือได้ ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีมาตรการและมาตรฐานของอาหารสะอาดปราศจากการปนเปื้อนสูง ในขณะเดียวกันก็เป็นประเทศที่ใช้ปุ๋ยเคมีต่อพื้นที่ในการปลูกพืชสูงที่สุดในโลก นี่ย่อมแสดงให้เห็นว่า ปุ๋ยเคมีไม่เป็นพิษเป็นภัยในอาหารหากใช้อย่างถูกต้องและเหมาะสม สำหรับผู้สูงอายุ หากต้องการพืชผักผลไม้ที่สะอาดจริงๆ ก็ต้องทำการเพาะปลูกแบบอินทรีย์ไว้กินเอง ด้วยการทำสวนขนาดย่อม หรือสวนครัวตามพื้นที่ว่างที่พึงมี อีกอย่างที่มองข้ามไม่ได้คือ เครื่องปรุงรสต่างๆ ล้วนมีสารกันเสียกันบูด จริงอยู่ทุกผลิตภ้ณฑ์ล้วนปฏิบัติตามเกณฑ์มาตรฐานอุตสาหกรรมอาหาร ใส่สารกันเสียไม่เกินที่กฏหมายกำหนด ยกตัวอย่าง เช่น น้ำปลา ซอสปรุงรสต่างๆ กินทุกวัน ทีละน้อยก็จริง แต่บ่อยๆ จะสะสมทำให้ตับทำงานหนัก ผู้สูงอายุพึงระวังในเรื่องนี้ให้มาก เพราะร่างกายไม่แข็งแรงเท่าคนหนุ่ม การทำงานของตับไตขับล้างสารพิษไม่ดีเท่าผู้เยาว์ อย่ากินอะไรที่ซ้ำๆ ติดต่อกันนานๆ ต้องมีสำนึก กินเพื่ออยู่ อยู่เพื่อเป็นประโยชน์ต่อคนรอบข้าง เลือกกินอาหารที่ย่อยง่าย มีเส้นใยอาหาร ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน เวลาไหว้พระอย่าจุดธูป หากเข้าวัดหรือศาลเจ้า ต้องหลีกเลี่ยงและให้อยู่ห่างไกลจาก ควันธูป ให้มาก เพราะควันธูปมีโมเลกุลของสารพิษก่อมะเร็งมากกว่าควันบุหรี่หลายเท่า ขนมไทยอบเทียนทั้งหลาย พึงหลีกเลี่ยง ไม่ทราบเหมือนกันว่าเมื่อไหร่จะมีการห้ามจากกระทรวงสาธารณสุขมิให้ใช้ควันธูปอบขนมและอาหารเนื้อสัตว์รมควันทั้งหลาย ก่อนหน้าไม่นานมานี้ สูตรยาหอมตำรับไทยต้องถูกรื้อปรับสูตรใหม่ เพราะมีสารก่อพิษต่อร่างกายผสมอยู่ในสูตรยามาแต่โบราณ


ภาพจาก Internet: Credit Aging Services Foundation. กินเพื่ออยู่ อยู่เพื่อเป็นประโยชน์และแบบอย่างที่ดีแก่คนรอบข้าง
          ไม่ควรเห่อไปกับกระแสกินเจและมังสะวิรัต จงพิจารณาอาหารเจอย่างมีสติ มักอ้างสรรพคุณโปรตีนเกษตรผลิตจากถั่ว แม้นเป็นถั่วมีโปรตีนพืชบ้างก็คือแป้งอยู่ดี ผสมสารเคมีให้มีคุณสมบัติเด้งเหนียวเหมือนเนื้อสัตว์ ปรุงกับผักและไขมันพืช ผู้ที่มีความรู้ด้านโภชนาการจะออกห่างจากอาหารเจและมังสะวิรัต เพราะอาหารจำพวกแป้งและไขมันล้วนเป็นตัวก่อโรค การที่เชื่อว่าการกินเจตามฤดูกาลเพื่อไถ่บาปไถ่ชีวิตสัตว์ได้บุญได้กุศล ความคิดนี้ผิด มิใช่หลักปฏิบัติของศาสนาพุทธ ทุกสรรพสัตว์ไม่ว่าจะถูกเลี้ยงหรือถูกล่าฆ่าเพื่อเป็นอาหาร ล้วนมีที่มาที่ไปของตัวมันเอง ข้อสำคัญถ้าเราเป็นพุทธมามกะต้องไม่เป็นผู้ฆ่า ศาสดาทุกศาสนาในโลกนี้ทุกองค์ล้วนบริโภคโปรตีนจากสัตว์ แม้ ผู้นับถือศาสนาเชนเป็นมังสะวิรัตโดยบังคับ แต่อาหารมังสะวิรัตของศาสนิกชนชาวเชนต้องประกอบด้วย นม เนย ไข่ ผู้ที่เป็นมะเร็งต่างหาก หากต้องการยืดอายุให้ยืนยาวออกไป ควรบริโภคอาหารประเภทผักอินทรีย์ เครื่องปรุงรสปราศจากสารถนอมอาหารไม่มีสารปรุงแต่ง หลีกเลี่ยงโปรตีนจากเนื้อสัตว์ ด้วยเหตุฉะนี้ อาหารเจจึงน่าจะเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคร้าย ผู้สูงอายุอาจมีการกินผักต้มผักนึ่งติดต่อกันหลายมื้อเพื่อเป็นการล้างท้องขับสารพิษออกจากร่างกายดังที่แพทย์แผนปัจจุบันเรียกว่า ดีทอกซ์ ก็จะเป็นการดีแต่ต้องเป็นครั้งคราว ผู้ที่กินเจและมังสะวิรัตเป็นประจำจะเป็นโรคขาดอาหาร โลหิตจาง เหน็บชา หากเป็นคนอ้วนหรือมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันสูง จะเสี่ยงต่อ อัมพฤกษ์ อัมพาต สมองเสื่อม ลงท้ายไม่วายต้องพึ่งสารอาหารเสริม ทุพโภชนาของผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักเกิดจากความเชื่องมงายไร้เหตุผล

          สมัยนี้เทคโนโลยีเจริญก้าวหน้าไปมาก เครื่องไม้เครื่องมือทางการแพทย์มีความแม่นยำและความสามารถสูง ทำให้รับรู้โรคภัยไข้เจ็บแปลกๆ ใหม่ๆ ได้มากขึ้น ทำให้เกิดข้อโต้แย้งทางวงกว้างกับภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมอาหาร ปัจจุบันนี้ทุกคนรับรู้เรื่องพิษภัยที่เกิดจากการไหม้ของไขมันพืชและสัตว์ จากการทอดคั่วปิ้งและย่างจากความร้อนสูง เมล็ดพืช หัวหอม กระเทียม เมล็ดกาแฟคั่วที่ไหม้จนเกรียมหอม ....... อีกสิ่งหนึ่งเกือบจะทุกบ้านมีใช้กันอย่างแพร่หลายคือเตาไมโครเวฟ สารพันอาหารที่สุกได้ด้วยเตาไมโครเวฟ นั้น เกิดจากการที่โมเลกุลของน้ำในอาหารถูกเขย่าให้เคลื่อนไหวเสียดสีกัน ก่อให้เกิดความร้อนจากคลื่นวิทยุความถี่สูง ปฏิกิริยาทางฟิสิกส์นี้ก่อให้เกิดสารเคมีตัวใหม่ในอาหาร ....... เนื้อสัตว์ปรุงแต่งเช่นใส้กรอกต่างๆ ที่ผสมสาร ไนไตร้ เพื่อถนอมอาหารและออกสีทำให้น่ากิน เนื้อเบค่อนหมักเกลือ ...... มันฝรั่งทอดกรอบด้วยความร้อนสูง ....... นมวัวมีเอ็นไซน์ที่ไม่เป็นผลดีต่อสุขภาพของผู้สูงอายุ ...... ที่กล่าวมานี้ล้วนเกิดสารก่อโรคมะเร็งแทบทั้งสิ้น ธุรกิจในหมวดอาหารมีมูลค่ามหาศาล ประเทศอเมริกาเป็นผู้ส่งออกอาหารเสริมรายใหญ่ มีหลายกรณียังมีข้อโต้แย้งยื้อกันไปมาหาข้อยุติไม่ได้ในองค์การอาหารและยา เจ้าของธุรกิจเหล่านี้มีอำนาจทางการเมืองเหนือรัฐ เพราะผลิตภัณฑ์หลายอย่างสร้างความมั่งคั่ง เป็นตัวทำเงิน สร้างรายได้เข้าประเทศมากมาย ที่โต้แย้งกันมากของนักโภชนาการและนักวิทยาศาสตร์ คืออาหารที่เป็นสาเหตุก่อโรคมะเร็ง โรคความดันโลหิตสูง และโรคอื่นๆ

          ทุกวันนี้ มีเรื่องใกล้ตัวแต่ขาดความตระหนักจากหน่วยงานสาธารณะสุข และความรับผิดชอบของผู้ที่เกี่ยวข้องอยู่มากมาย ยกตัวอย่างหนึ่งเรื่อง คือ น้ำมันทรานส์ (Trans-fat) หรือที่เรียกว่าไขมันผ่านกรรมวิธี ตัวที่ก่อโทษต่อร่างกายมาก คือ เนยเทียม ครีมเทียม หรือที่เรียกว่า เนยมาการีน ทั้งสีขาวและสีเหลือง รองลงมาคือน้ำมันพืชบรรจุภาชนะที่ผลิตจากโรงงานอุตสาหกรรมมีใช้อยู่ในครัวเรือนทั่วไป ล้วนผลิตจากน้ำมันพืชผสมกาซไฮโดเจน จากที่เป็นน้ำมันพืชไม่อิ่มตัวกลายเป็นน้ำมันพืชอิ่มตัว หากผสมกาซฯ มากจะมีความหนืดเหมือนเนยเหลว เก็บไว้ได้นานไม่เหม็นหืน จึงถูกนำไปใช้แพร่หลายมาก จากข้างถนนบรรดาขนมปังปิ้งทาเนย ข้าวโพดปิ้งทาเนย โรตี ฯลฯ ขยับขึ้นมา ก็ บรรดาร้านเบเกอรี่ทั้งหลาย ขนมปัง ขนมเคก คุกกี้ โดนัท มันฝรั่งทอด ไก่ทอด ข้าวโพดขั้วอบเนย ฯลฯ สูงขึ้นมาระดับอุตสาหกรม ก็ ขนมขบเคี้ยวกรุปกรอบ บิสควิต ฯลฯ ล้วนใช้น้ำมันทรานส์แทบทั้งสิ้น หรือ ร้านอาหารของคนไทยที่ทำเมนูอาหารฝรั่งมักใช้เนยมาการีน เพราะเนยแท้มีราคาแพงและหายาก ท่านทราบไหมว่าน้ำมันทรานส์เป็นน้ำมันต้องห้ามในหลายประเทศที่เจริญแล้ว มีพิษภัยก่อให้เกิดคอเรสเตอรอล ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคมะเร็ง ฯลฯ


ภาพจาก Internet: Credit thaiarcheep.com ช่วยกันปลูกช่วยกันกิน เหลือก็แบ่งปันเพื่อนบ้าน
          สิ่งหนึ่งคือ ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ มีความเข้าใจกันมากน้อยแค่ไหน ? ข้าวกล้องข้าวซ้อมมือย่อมดีแน่นอนสำหรับผู้ที่อยู่่ในถิ่นธุระกันดาลที่ขาดแคลนอาหาร เพราะแต่ละมื้อที่รับประทานย่อมไม่ครบห้าหมู่ ข้าวกล้องมีไวตามินแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย มีใยอาหารมาก สิ่งดีๆ เหล่านี้อยู่ในเยื่อบางๆ ที่ห่อหุ้มเมล็ดข้าว เยื่อบางๆ นี้ก็มีสารพิษแฝงอยู่ด้วย แต่ถ้ากินเป็นประจำทุกมื้อทุกวันจะได้รับพิษสารหนูจากเยื่อที่ห่อหุ้มเมล็ดข้าว เมื่อก่อนโน้นผู้ที่อาศัยอยู่ในชนบทห่างไกลในถิ่นทุรกันดาลที่ไม่มีโรงสีข้าว ทุกครัวเรือนต้องตำข้าว กินข้าวกล้องข้าวซ้อมมือ เมื่อกินไปนานๆ ผลที่ได้รับก็คือ รอบขอบตาดำทั้งสองข้างจะเป็นวงสีขาว คนแก่ผู้สูงอายุดวงตาดำค่อนข้างจะขุ่นหรือที่เรียกว่าตาน้ำข้าว เรือนจำหรือคุกประจำจังหวัดแต่ละแห่งจะเลี้ยงนักโทษด้วยข้าวกล้อง ซึ่งเรียกว่า ข้าวแดง เนื่องจากจำกัดด้วยงบประมาณต้องเลือกข้าวกล้อง เพาะอุดมด้วยไวตามินดังที่ได้กล่าวมา บัดนี้ บ้านเมืองเจริญงบประมาณมีมากพอ โภชนาการอาหารการกินดีขึ้น จึงได้เปลี่ยนมากินข้าวขัดขาว เพราะมีความจืดปราศจากรส จึงเข้ากันได้กับอาหารทุกชนิด ข้าวกล้องมีเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวซึ่งมีรสมันจากแป้งและรำข้าว ถ้าทำข้าวต้มกินกับอาหารรสเค็มหรือเปรี้ยวย่อมไปกันได้ แต่หากกินเป็นข้าวหุงกับอาหารทั่วไปรับรองว่ากินได้ไม่มาก เพราะเนื้อข้าวมีรสมันจากรำข้าว เอียน ทำให้อิ่มเร็ว จึงไม่เป็นที่นิยม ในเมื่อเรามีอาหารครบห้าหมู่ให้เลือกรับประทาน ใยต้องดิ้นรนหารับประทานข้าวกล้อง ! อาหารที่ดีย่อมมีคุณสมบัติที่ครบถ้วนในตัวของมันเองอยู่แล้ว ข้าวก็คือแป้งให้แต่พลังงาน ไม่มีโรงสีที่ไหนอยากจะสีข้าวกล้อง เพราะเก็บในรูปของข้าวสารไม่ได้นานจะเหม็นหืน ราคาจึงแพงกว่าข้าวขัดขาวทั้งที่กระบวนการผลิตมีขั้นตอนที่ง่ายกว่าการสีข้าวขัดขาวมาก หากดีจริงต่างชาติก็คงสั่งซื้อข้าวกล้องไปบริโภค แต่ไหนแต่ไรมาทุกประเทศที่ผลิตข้าวส่งออกไปขายต่างประเทศล้วนเป็นข้าวขัดขาวและข้าวนึ่งสุกผ่านการขัดสีแล้วแทบทั้งสิ้น ข้าวกล้องหรือข้าวซ้อมมือจะมีประโยชน์มากก็เฉพาะผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน เพราะเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวมีเซลูโลสย่อยยาก จึงมีส่วนชลอการย่อยอาหารเปลี่ยนจากแป้งไปเป็นน้ำตาลเข้าสู่กระแสโลหิตช้าลง ผู้บริโภคจะรู้สึกอิ่มเร็วจึงรับประทานน้อยลง เป็นผลดีต่อผู้ที่เป็นโรคเบาหวานมาก เพราะทำให้บริโภคแป้งน้อยลง ผลก็คือน้ำตาลในเลือดจะลดลง หากบริโภคเป็นประจำทุกมื้อจะมีสารหนูสะสมในร่างกาย ในที่สุดกลายเป็นสารก่อมะเร็ง

          อีกสิ่งหนึ่งควรทำความเข้าใจ คือ ในร่างกายของเรามีจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์อาศัยอยู่ในลำใส้ พึงระมัดระวัง น้ำผึ้ง ซึ่งมีคุณสมบัติฆ่าเชื้อเช่นเดียวกันกับโคโลฟอร์ม ยาสำหรับดองหรือฉีดทรากศพไม่ให้เน่า ผู้สูงอายุจำต้องหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำผึ้ง เพราะจะไปฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในลำไส้และทางเดินอาหาร จะทำให้ความสมดุลในร่างกายเปลี่ยนไป มีผลต่อความต้านทานโรค แต่หากต้องการรับประทานควรทานแต่น้อย พึงระวังน้ำผึ้งที่ผลิตในประเทศไทย เพราะล้วนปนเปื้อนจากยาฆ่าแมลง รองลงมาคือเห็ดหอมซึ่งมีคุณสมบัติเช่นเดียวกับน้ำผึ้ง ควรรับประทานแต่น้อยอย่าบ่อยนัก อีกสิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญมากคือ ยา ไม่ว่ายาแผนปัจจุบันหรือยาสมุนไพร ล้วนมีคุณและโทษ อย่ากินพร่ำเพรื่อ พิษจากยาจะทำให้ตับไตอ่อนแอ หากหลีกเลี่ยงได้ย่อมเป็นการดี มีตัวอย่างมากมาย ผู้ที่มีอายุยืนยาวสุขภาพแข็งแรงมักเป็นผู้ที่อยู่ห่างไกลในชนบท อยู่กับอากาศบริสุทธิ์ ดำรงชีวิตด้วยวิถีที่เรียบง่าย ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ ไม่รู้จักยา ไม่เคยรับการรักษาจากโรงพยาบาล

          อย่าตระหนก อย่ากลัว ความจริงทุกวันนี้ แม้นเราจะมีความสะดวกสบายจากสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ แต่เราก็ยังคงอยู่กับธรรมชาติที่มีอยู่รอบกาย ควรปรับตัวให้เข้ากับธรรมชาติ กินอยู่อย่างธรรมชาติ เช่น หากต้องการสารกระตุ้นให้สมองตื่นตัวเพื่อความสดชื่นจากที่เคยดื่มกาแฟ ก็ให้ดื่มจากเมล็ดกาแฟบดที่ไม่ผ่านการคั่วจนไหม้เกรียม หรือเลือกดื่มน้ำชาแก่ๆ ผู้สูงวัยย่อมมีฮอร์โมนถดถอยน้อยลง ก็ ให้หันมาพึ่งฮอร์โมนจากพืชผลทางธรรมชาติ เช่น น้ำนมถั่วเหลือง เต้าหู้ น้ำมะพร้าว เนื้อมะพร้าว ถั่ว งา ฯลฯ ผลไม้ควรกินผลสดแต่พอควร หากมากไปอาจทำให้ท้องอืดได้ ส่วนพืชผักควรหลีกเลี่ยงการกินสด เพราะย่อยยากจะทำให้ท้องอืดจุกเสียดได้ ควรนึ่งให้สุกจะเป็นการดี เพราะผักหลายชนิดมีเอ็นไซน์ที่เป็นพิษ บางชนิดมีไซยาไน้ ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานดิบ หลีกเลี่ยงอาหารรสหวานจัด เค็มจัด และ เผ็ดจัด หากจะมีรสเผ็ดบ้างก็เป็นการดี เพราะจะช่วยเจริญอาหารและมีประโยชน์ต่อการไหลเวียนของโลหิต

          ผู้ที่มีสุขภาพดีล้วนเป็นผู้ที่มีระบบการหมุนเวียนโลหิตในร่างกายดี ได้จากการบริโภคพืชที่หาได้จากธรรมชาติและมีมากในประเทศไทย คือ พริก พริกไทย ดีปลี และ อบเชย พืชเหล่านี้มีสารช่วยให้การไหลเวียนโลหิต

          ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยงอาหารโปรตีนจากเตาไมโครเวฟ หน่อไม้ และ ยอดอ่อนของพืชผัก สัตว์ปีก เครื่องในสัตว์รับประทานได้เป็นครั้งคราว ไม่ควรรับประทานมากเพราะจะไปเพิ่มกรดยูริค มีผลเสียต่อผู้เป็นโรคปวดข้อกระดูก คนที่เป็นโรคเก๊าจะทุกข์ทรมานมากเมื่ออากาศเย็น อาหารจากแมลงต่างๆ ควรหลีกเลี่ยงเพราะมีไขมันอิ่มตัวสูงมาก ส่วนเนื้อสัตว์นั้นอย่ารับประทานพร่ำเพรื่อมากเกิน แต่ก็อย่าได้ขาด เพราะผู้ที่เป็นกล้ามเนื้ออ่อนแรงล้วนเป็นผู้ที่บริโภคโปรตีนจากเนื้อสัตว์น้อย

          อย่าปล่อยให้ร่างกายอ้วน การควบคุมร่างกายไม่ให้อ้วน ต้องควบคุมพฤติกรรมการกิน ควรปล่อยให้ร่างกายมีความรู้สึกหิวบ้าง เมื่อร่างกายหิวจะดึงอาหารที่สะสมในใขมันออกมาใช้ ถ้ารู้สึกหิวมากให้ดื่มน้ำเพื่อบรรเทาความหิว ทานอาหารทีละน้อย ทานแต่พออิ่ม ถ้าทำได้สม่ำเสมอจะไม่มีไขมันส่วนเกิน ความไม่อ้วนจะห่างไกลโรคความดัน เบาหวาน โรคไต ฯลฯ ผู้ที่มีอายุยืนยาวล้วนแต่เป็นผู้ที่มีรูปร่างค่อนข้างผอมบาง การนี้อย่าได้กังวลเรื่องโรคกระเพาะอาหาร เพราะโรคกระเพาะอาหารล้วนเกิดจากความเครียด เมื่อเกิดความเครียดน้ำย่อยในกระเพาะอาหารจะแปรปรวน แต่ไหนแต่ไรมายังไม่เคยปรากฎว่าคนอ้วนมีอายุยืนยาว


ภาพจาก Internet สุขกายสุขใจไร้โรคาด้วยเกษตรสวนครัวในรั้วบ้าน
          การออกกำลังกาย มีหลายวิธีสารพัดแบบ ถ้าเหมาะสมย่อมดีแน่ อย่างไรก็ดีอย่าลืมวัยของตน ควรสำรวจตัวเอง อายุเท่าไร สภาพร่างกายกระดูกกล้ามเนื้อ มีความพร้อมมากน้อยเพียงไร ตามหลักการ ผู้ที่มีสุขภาพดี คือ ผู้ที่มีระบบการหมุนเวียนโลหิตของร่างกายดี ถ้าผู้สูงอายุชอบเข้าสังคม ควรเข้าหมู่เข้ากลุ่มร่วมกิจกรรมออกกำลังกายเป็นหมู่คณะ หากเป็นผู้ที่ไม่ชอบความวุ่นวาย รำคาญข้อกำหนดกติกาในการเข้ากลุ่ม ก็ให้เลือกออกกำลังกายด้วยตนเองที่บ้าน การออกกำลังกายที่ดี คือ การทำให้ร่างกายทุกส่วนรวมทั้งแขนขาได้เคลื่อนไหว ผ่อนคลายความตึงเครียดและขัดของกล้ามเนื้อ ผู้สูงอายุที่ชอบอยู่กับบ้านควรให้ความสนใจกับการทำสวนครัว ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ซึ่งเป็นงานที่ไม่รู้จบ เพราะต้องกำหนดตารางเวลา คาดหวัง รอคอย เนื่องจากต้นไม้กำเนิดจากเมล็ด ต้นกล้า หรือ กิ่งตอน ย่อมต้องใช้เวลาทนุถนอมรดน้ำพรวนดิน เตรียมดิน เปลี่ยนดิน กำจัดวัชพืชแต่งกิ่งจัดทรงพุ่ม ติดตามเฝ้ารอจนกว่าจะผลิดอกออกผล สมาธิส่วนใหญ่จึงหมกมุ่นอยู่ในกิจกรรมเหล่านี้ หากเลือกทำเกษตรเป็นงานอดิเรก ควรเลือกเกษตรอินทรีย์ เพราะสะอาดปลอดภัย ต้องหลีกเลียงยาเคมี ฆ่าเชื้อรา ฆ่าแมลง อย่างเด็ดขาด หากจำเป็นต้องใช้ ก็ให้ใช้สารสกัดจากพืชสมุนไพร บุหรี่ ยาฉุน ฯลฯ ส่วนปุ๋ยเคมีอาจใช้บ้างเท่าที่จำเป็น หากไม่มีที่ว่างหรือสถานที่ไม่อำนวย ก็ขอให้ได้ออกกำลังกายด้วยการเดิน อย่างน้อยวันละ 30 นาที

          สุขภาพจิตเป็นเรื่องใหญ่มีความสำคัญมาก ผู้สูงอายุต้องมีเวลาพักผ่อนเพียงพอ อย่าหักโหมทำงาน หรือ ออกกำลังกายเกินวัย ต้องไม่เครียด ผู้สูงวัยที่ทำเกษตรเป็นงานอดิเรกมักเป็นผู้ที่ห่างไกลจากความเครียด ตื่นเช้าก็อยู่กับต้นไม้ บางครั้งค่ำคืนก็ยังวุ่นอยู่กับต้นไม้ ต้องคอยป้องกันการทำลายของหนอนและแมลง ฯลฯ ต่างจากผู้ที่เข้ากลุ่มเข้าสังคม มักพกพาอารมณ์ขุ่นมัวจากการถูกตำหนิติฉินนินทาจากความไม่สบอารมณ์ต่างๆ ความเครียดเป็นตัวบ่อนทำลายสุขภาพของผู้สูงวัย และ เป็นสาเหตุหนึ่งของโรคสมองเสื่อม โรคสมองเสื่อม หรือ อัลไซเมอร์ เป็นโรคที่เกิดกับผู้สูงอายุทุกเพศ เพศหญิงจะเป็นมากกว่าเพศชาย จะเร็วหรือช้าจะมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับการปฏิบัติตน คนที่อายุ 65 ปีขึ้นไปจะมีโอกาสเป็นโรคสมองเสื่อม 10 % ส่วนคนอายุ 85 ปีขึ้นไปมีโอกาสเป็นโรคมองเสื่อม 40 - 50 % เซลล์สมองต้องการออกชิเจ้นจากการหมุนเวียนโลหิต ร่างกายควรได้เคลื่อนไหวอย่างถูกต้อง เวลาจะนั่งทำสมาธิหรือสวดมนต์ ไม่ควรนั่งขัดสมาธินานๆ เพราะจะเกิดการกดทับทำให้เกิดอาการเหน็บ การทำสมาธิก็คือการทำให้จิตนิ่ง ไม่จำเป็นต้องนั่งในท่านั่งแบบพระพุทธรูป จะนั่งหรือนอนในท่าใดก็ได้ การทำสมาธิ คือการพักผ่อนสมอง ทำตัวให้นิ่ง ไม่คิดเรื่องใดๆทั้งสิ้นเพื่อลดกิจกรรมการทำงานของสมอง เซลล์มองลดการใช้พลังงาน หัวใจอาจจะเต้นช้าลง ความดันและความเครียดในร่างกายจะลดลงบ้าง ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย มิใช่การหลับ หูยังรับรู้ได้ยิน ต้องทำในสถานที่อากาศถ่ายเทได้ดี หายใจเข้ายาวลึกๆ ผ่อนหายใจออกช้าๆ หมั่นรับประทานผลไม้สด ขมิ้นชัน ใบบัวบก และงาขี้ม้อนให้มาก เพราะสมองต้องการเกลือแร่เป็นตัวสื่อไฟฟ้าระหว่างเชลล์ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสเค็มและไขมันสูง จิตใจจดจ่อในสิ่งที่ทำ มุ่งหวังได้เห็นความสำเร็จด้วยความขยัน บริหารสมองอย่างง่ายๆ ด้วยการอ่านหนังสือพิมพ์ให้เป็นนิสัย เก็งเลขซื้อลอตเตอรี่ เล่นเกมส์คอมพิวเตอร์ ฟังดนตรี ร้องเพลง ต้องไม่โกรธ ไม่โลภ หากรู้สึกเครียด ควรดื่มน้ำชาดำ ชาจีน หรือ ชาเขียว ชงแก่ๆ ให้มีรสเข้ม ฝาด จะช่วยให้สมองตื่นตัว ร่างกายสดชื่น ใบชาและเมล็ดกาแฟมี คาเฟอีนเป็นสารต้านมะเร็ง ใบชามีคาเฟอีนมากกว่าเมล็ดกาแฟในจำนวนน้ำหนักที่เท่ากัน หากจะดื่มกาแฟก็ควรดื่มจากเมล็ดกาแฟที่ไม่ผ่านการคั่วเกรียมจนดำไหม้ ความหอมของกาแฟมาจากความไหม้ของน้ำมันในเมล็ดกาแฟ น้ำมันที่ไหม้ไฟมีสารก่อมะเร็ง จึงต้องพึงระวัง กาแฟที่ถูกขั้วดำจนไหม้เกรียม มีสารก่อมะเร็ง

          มาทำความเข้าใจเรื่องน้ำชา ใบชาดำ หรือ ชาจีนที่มีรสละมุนล้วนเป็นใบชาที่มีราคาแพงๆ ทั้งหลายนั้น มักเป็นใบชาที่เก็บจากยอดอ่อน ใบอ่อน และกระบวนการผลิตโดยนำใบชาสดลวกน้ำร้อนเพื่อขจัดความฝาดแล้วจึงนำไปหมักหรือบ่ม ท่านทราบใหมว่าความฝาดที่ถูกลวกล้างออกไปนั้น คือ สารต้านอนุมูลอิสระ อันมีค่ายิ่งของใบชา หากเข้าใจตามนี้ก็ไม่จำเป็นต้องซื้อหาใบชาราคาแพงๆ ถ้าคิดว่าดื่มชาเพื่อสุขภาพก็จงเลือกซื้อใบชาที่มีราคาถูก ซึ่งชาประเภทนี้จะมีรสฝาดมาก สิ่งที่ควรรู้ พืชสมุนไพรทุกชนิดที่มีสารออกฤทธิ์ทางยามักเป็นใบที่ค่อนข้างเกือบแก่ หรือ เง่า หัวที่แก่ อีกประการหนึ่ง หากใบชามีความสะอาดก็ไม่ควรลวกน้ำร้อนทิ้งหนึ่งน้ำเหมือนดั่งธรรมเนียมดื่มน้ำชาจีนที่เหล่าผู้ดีปฏิบัติ ลองพิจารณา ทำไมใบชาเขียวของญี่ปุ่นจึงมีคุณสมบัติทางยาดีกว่าใบชาดำและใบชาจีน เหตุผลก็คือ ใบชาเขียวของญี่ปุ่นผลิตจากใบชาสดที่ไม่ผ่านกระบวนการลวกล้างด้วยน้ำร้อนและกระบวนการหมักใดๆ จึงมีความฝาดมากตามธรรมชาติของใบชา ด้วยเหตุนี้ คุณสมบัติของความเป็นยาสมุนไพรในใบชาเขียวจึงมีสารต้านอนุมูลอิสระอยู่ครบถ้วน สิ่งนี่น่ากลัว และน่ากังวลมากที่สุด คือใบชาที่มีเชื้อรา หรือ ขึ้นรา และ ใบชาที่ผสมดอกมะลิอบแห้ง มะลิมีสารพิษอันตราย

          ผู้สูงวัยไม่ว่าหญิงหรือชายหากยังมีความต้องการความกำหนัด อารมณ์คึกกระชุ่มกระชวย ก็ให้รับประทาน เมล็ดหมามุ่ย ที่แก่จัด ขั้วบดเป็นผง จำนวนพอควรวันละครั้ง จะช่วยให้เจริญอาหาร ร่างกายสนองความต้องการนี้ได้

          มีไม่น้อยที่ผู้สูงอายุยังปฏิบัติหน้าที่การงาน แม้นจะอยู่ในวัยชราก็ยังทำหน้าที่เป็นผู้สอน ถ่ายทอดวิชาความรู้ในสถานศึกษา บ้างก็เป็นที่ปรึกษาทางธุรกิจ กฏหมาย และ งานสาธารณะต่างๆ ฯลฯ ด้วยคนเหล่านี้มากประสพการณ์ ไม่ย่อท้อต่อสังขาร มีจิตใจเผื่อแผ่ มองโลกในแง่ดี เห็นคุณค่าของตัวเอง

          ไม่ควรนิ่งดูดาย พึงหางานอดิเรกทำ กินได้เจริญอาหารแต่พออิ่ม ขับถ่ายเป็นปรกติ เวลานอนก็หลับได้สนิท มีอารมณ์ขัน จิตใจแจ่มใส คือ คุณสมบัติของผู้สูงอายุที่มีสุขภาพดี


ภาพจาก Internet: Credit picpost.mthai.com อยู่เป็นปู่เป็นญ่าเป็นตาเป็นยาย ข้อสำคัญตัองไม่เป็นภาระแก่คนรอบข้าง

          บทส่งท้าย ผู้เขียนไม่มีเจตนาให้ผู้สูงวัยปฏิเสธการแพทย์แผนปัจจุบัน แพทย์ย่อมเป็นที่พึ่งในการวินิจฉัยรักษาโรค กำหนดวิธีการรักษาจ่ายยาให้เหมาะสมแก่โรคที่กำลังรักษา การแพทย์แผนอื่นเป็นเพียงแพทย์ทางเลือกเท่านั้น ทั้งนี้ เจตนาเพื่อเตือนสติให้ได้คิดทบทวน อย่าได้เห่อไปกับกระแสโฆษณา สมัยก่อนผู้เฒ่าผู้แก่มักพร่ำสอนใหั ขยันอดออม เก็บเงินไว้กินเมื่อแก่เฒ่า แต่ยุคสมัยนี้ล้วนเก็บเงินออมไว้รักษา เยียวยาเมื่อแก่เฒ่า มีตัวอย่างมากมาย กินก่อน กินให้มากเข้าใว้ ตายไปจะไม่ได้กิน โรคภัยไข้เจ็บเป็นของธรรมดา หยูกยามีขาย หมอเก่งๆ มีถมไป เป็นคติความเชื่อของเหล่าผู้มีอันจะกินทั้งหลาย ผลก็คือ เป็นโรคเรื้อรังเจ็บป่วยเป็นภาระคนรอบข้าง อายุสั้น บั้นปลายของชีวิตผูกติดกับสถานพยาบาล

**********

          ไม่สงวนลิขสิทธิ์ ท่านสามารถนำ ข้อเขียน เนื้อหา ไปใช้ประโยชน์ได้โดยไม่ต้องแจ้งแต่ประการใด ส่วนภาพประกอบในสาระน่ารู้เหล่านี้ได้คัดลอกมาจาก Internet Public Domains บางภาพอาจมีลายน้ำต้องคงไว้เป็นตัวอ้างอิงถึงที่มา และต้องให้ Credit แก่เจ้าของภาพ และ www.dandinth.com เพื่อประโยชน์ต่อการสืบค้น

คลิกที่นี่ เพื่อกลับไปเริ่มต้นอ่านใหม่